Prašuma Perućica

Sigurno najvrijedniji biser od prirodnog blaga Nacionalnog parka ”Sutjeska” je strogo zaštićeni rezervat Perućica, jedina prašuma Evrope. Još davne 1938. godine, šumari taksatori prilikom izrade uređajnog elaborata na planini Maglić, pronalaze u slivu rječice Perućice, u uvali između Maglića, Volujaka i Sniježnice, prekrasne sastojine bukve, jele i smrče čija je drvna masa prelazila 1.000m3 po hektaru, a visina pojedinih stabala dostizala preko 50m.

Šumske sastojine Perućice nisu imale premca u Dinaridima, ne samo po drvnoj masi i visini, već i po sastavu, izgledu i ljepoti. Sve je to bio razlog da u vrijeme SFRJ, Vlada SR BiH 1952. izdvoji područje Perućice sa površinom od 1.234ha iz redovnog šumarskog gospodarenja, kao "šumarski objekat potreban naučnim istraživanjima i nastavi", a 1954. godine, to područje, uvećano za još 200 ha, stavlja se pod zaštitu države kao prirodni rezervat, rješenjem Zemaljskog zavoda za zaštitu spomenika kulture i prirodnih rijetkosti SR BiH, u ondašnjoj Jugoslaviji. Kroz prašumu protiče Perućički potok, čiji se vodopad Skakavac obrušava niz liticu visoku 75m.

Šuma je gusto isprepletena I teško prohodna. Na relativno malom području, zbog specifičnih klimatskih I geoloških uslova, susreću se gotovo svi vidovi šumskih zajednica vertikalnog profila. To pruža izvanredne mogućnosti I uslove za istraživanje raznih oblasti vezanih za šumarstvo. Od najnižih (750mnv) do najviših (1600mnv) susreću se sledeći tipovi šumskih zajednica: šuma crne I bijele johe, šuma hrasta kitnjaka I običnog graba I crnog bora, predplaninska bukova šuma I klekovina bora. U prašumi živi I niz životinjskih vrsta – medvejd, divojarac, srndać, vepar, kuna zlatica I bijelica, divlja mačka, lisica I druge; od pernatih vrsta – tetrijeb, suri orao, krstaš, sivi soko, crvenorepi kos, jarebica kamenjarka, lještarka I druge.

Pogled sa vidikovca na Dragoš Sedlu na Perućicu i vodopad Skakavac, koji se u srcu prašume stropoštava sa visine od preko 70m, ispunjava čovjeka zadovoljstvom što je taj mali dio iskonske prirode, sa bogatim multifunkcionalnim biodiverzitetom, sačuvan za sadašnje i buduće generacije. Očuvanje i zaštita Perućice u izvornom stanju je jedan od glavnih zadataka Nacionalnog parka “Sutjeska”. U rezervatu je sve prepušteno prirodi. Rađanje, život, umiranje i ponovno rađanje, taj vječiti životni ciklus, odvija se bez intervencije čovjeka. Na ostacima prirodno umrlih stabala buja novi život. Perućica predstavlja, danas tako rijetku, prirodnu laboratoriju sa velikim značenjem za mnoge naučne discipline, za podučavanje, kao i za jednostavno uživanje u čistoj i nedirnutoj prirodi.

Do Perućice se stiže makadamskim putem koji vodi sa Tjentišta prema Dragoš sedlu. Nešto dalje od Perućice je Prijevor, prostrana zelena zaravan iznad vrhova prašume, podno masiva Maglića. Odavde se, sa vidikovca, pruža fantastičan pogled na cijelu prašumu, izuzetne pejzaže Zelengore, kao i na mnoge okolne i udaljene planinske vrhove.